Vorige maand hadden we het over de spieren en stretchen. Een onderdeel daarvan zijn de pezen; de aanhechting tussen de spieren en de botten, ook wel het bindweefsel genoemd. Maar het bindweefsel is veel breder dan alleen de pezen. Hoe zit dat, wat is fascia en hoe onderhouden we dit weefsel van het lichaam?
Het bindweefsel: Wat is het?
Het bindweefsel is het weefsel in het lichaam dat zorgt voor ondersteuning en verbinding. Denk aan de botten, pezen, kraakbeen en fascia. Fascia wordt soms ook wel bindweefsel genoemd, maar niet al het bindweefsel is fascia.
Fascia: Wat is het
De fascia is het weefsel dat ons hele lichaam bij elkaar houdt en met elkaar verbindt. Je zou het kunnen vergelijken met het vlies in een sinaasappel, dat het vocht van de sinaasappel op zijn plaats houdt.
Dit vlies in het lichaam loopt door het hele lichaam op verschillende niveaus, bijvoorbeeld: over de spieren, om de spierbundels en rond de spiervezels. De fascia rondom de spieren heet myofascia. Er loopt ook fascia vlak onder de huid, rond de organen en om de botten.
Fascia: Wat doet het?
Als je met een microscoop naar de fascia kijkt, lijkt het wel op een spinnenweb! Het vlies bestaat eigenlijk uit draden waardoor cellen, vocht en het immuunsysteem zich bewegen.
De fascia heeft ook veel receptoren die het zenuwstelsel en de hersenen informeren over de positie van het lichaam, temperatuur, trilling, druk en pijn. Daarom noemt Robert Schleip de fascia ook wel ‘het grootste zintuig van ons lichaam’.
De fascia heeft ontzettend veel functies: het zorgt voor verbinding, ondersteunt de organen, het weefsel bevat immuuncellen en cellen die helpen bij de genezing van weefsel, en het zorgt ervoor dat spieren soepel over elkaar heen kunnen glijden als je een beweging maakt.
Hoe houden we de fascia gezond?
Hoe kun je de fascia gezond houden? De bottom line is: bewegen! 'Move it or lose it', zei mijn docent Esther Scheen van Pure Energy Yoga.
Er zijn verschillende manieren waarop je de fascia kunt verzorgen:
Bouncing: Bouncende bewegingen zoals hardlopen, trampoline springen of gewoon lekker springen op een goed muziekje, zoals we soms doen in de yogales. Tijdens bouncing worden de Pacini-receptoren in de fascia gestimuleerd. Deze zijn verantwoordelijk voor de manier waarop je lichaam door de ruimte beweegt. Daarnaast maakt regelmatig bouncen de pezen sterker, wat zorgt voor meer stabiliteit.
Stretchen: Diepe stretches die voor langere tijd worden aangehouden, zoals we doen tijdens Yin Yoga houdingen, stimuleren de Ruffini-receptoren. Deze veranderen de lokale vloeistofdynamiek. Ook wordt er bij een diepe stretch een stofje aangemaakt, hyaluronzuur, dat water aan zich kan binden. De fascia wordt dan gehydrateerd, waardoor de fascia lagen van de spieren weer soepel over elkaar heen kunnen bewegen. Zo ontstaat er meer bewegingsvrijheid.
Ballen Yoga: Zo noem ik in mijn clinics over myofascial release, ook wel MFR. Hierbij gebruiken we ballen of foam rollers om druk toe te passen op de fascia. Dit heeft hetzelfde effect als stretchen en zorgt ook voor ontspanning in de spieren. Ook dit gebruiken we soms in de yogales.
Andere vormen zijn acupunctuur, cupping, triggerpoint massage of manuele therapie.
Er zijn nog vele andere functies van de fascia en nog veel meer voordelen van diepe stretches en MFR, of ‘Ballen Yoga’. Daar zal ik een andere keer nog meer over vertellen!
Keep Moving
De fascia speelt een cruciale rol in ondersteuning van het lichaam en het waarnemen van de positie van het lichaam, temperatuur, trilling, druk en pijn. Een gezonde fascia zorgt er ook voor dat de spieren soepel over elkaar heen kunnen bewegen. Zo ontstaat er bewegingsvrijheid in het lichaam.
Of je nu een Yin Yogales of Ballen Yoga Clinic hebt gevolgd, of misschien af en toe een rondje gaat hardlopen of trampoline springen, om de fascia soepel te houden is het belangrijk om te blijven bewegen!
Bronnen
Hoffrén-Mikkola, M., Ishikawa, M., Rantalainen, T., Avela, J., V Komi, P. (2014). Neuromuscular mechanics and hopping training in elderly. European Journal of Applied Physiology, 115, 863–877. DOI: 10.1007/s00421-014-3065-9
Scheen, E. (2023). Yin Yoga Teacher Training Yin Yoga - MFR - Myoyin verdieping lll. Pure Energy Yoga
Schleip, R. (zd). Fascia as a sensory organ: A target of Myofascial Manipulation. Geraadpleegd van: https://s2d994a6e1ba8ddc7.jimcontent.com/download/version/1435246920/module/11722004622/name/DaltonBookChapter.pdf
Comments