Het zenuwstelsel
Misschien heb je tijdens een yogales wel eens gehoord over het activeren van het parasympathische zenuwstelsel, maar hoe zit dat nu precies, en wat is het verschil tussen het sympathische en parasympathische zenuwstelsel?
Hoe is het zenuwstelsel georganiseerd?
Om te begrijpen welke rol het sympathische en parasympathische zenuwstelsel speelt, is het goed om een overzicht te hebben van het hele systeem van zenuwen dat door ons lichaam loopt.
De kern van ons zenuwstelsel, ook wel het centrale zenuwstelsel genoemd, zijn onze
hersenen en de hoofdzenuwen die door onze
wervelkolom lopen.
Vanuit daar vertakt het centrale zenuwstelsel door ons hele lichaam. Dit gedeelte noemen we het perifere zenuwstelsel, het zijn alle zenuwen die geen onderdeel van het centrale zenuwstelsel zijn.
Een gedeelte daarvan is verantwoordelijk voor voelen; het sensorische zenuwstelsel. Een ander gedeelte is verantwoordelijk voor het aansturen van (processen in) het lichaam: het motorische zenuwstelsel.
Die laatste is dan weer onderverdeeld in het somatische zenuwstelsel, dat gaat over het actief aansturen van ons lichaam, bijvoorbeeld als je een kopje vastpakt om een slok te nemen.
Daarnaast is er het autonome zenuwstelsel. Dit is verantwoordelijk voor alle processen in je lichaam die ervoor zorgen dat je lichaam gezond blijft; dat noemen we homeostase.
Het autonome zenuwstelsel bestaat uit het. Zo, nu heb je het overzicht!
De nervus vagus, waar je misschien ook wel eens van hebt gehoord, is onderdeel van het sympathische, parasympathische en somatische zenuwstelsel. Daar vertel ik een andere keer meer over!
Parasympathisch zenuwstelsel
Beide systemen hebben contact met bijna alle organen, maar hebben een verschillend effect op de organen.
Het parasympathische zenuwstelsel is verantwoordelijk voor ‘rest en digest’. Het zorgt ervoor dat het lichaam kan uitrusten. In deze staat van rust kan voedsel worden verwerkt en afvalstoffen worden afgevoerd:
Er ontstaat slijmvorming in de mond zodat je kunt slikken.
Enzymen voor voedselverwerking worden afgegeven.
De blaas trekt samen zodat je kunt plassen.
Op die manier slaat je lichaam energie op voor een later moment. Nog een leuk weetje: ook de pupillen worden groter, zodat je beter van dichtbij kunt zien.
De zenuwknoop, een soort ‘hub’ waar informatie van en naar het centrale zenuwstelsel
wordt gestuurd, ligt bij het parasympathische zenuwstelsel vlak bij het orgaan waarmee deze verbonden is. Dit komt omdat het bericht dat het zenuwstelsel moet afgeven of terugsturen naar de hersenen, een specifiek bericht is voor dat orgaan, vergelijkbaar met een persoonlijk berichtje naar een specifiek persoon. Dit filmpje maakt dat nog iets duidelijker: Youtube Video.
Het sympathische zenuwstelsel
Het sympathische zenuwstelsel is verantwoordelijk voor de ‘fight or flight’ reactie. Als er gevaar dreigt, zorgt dit deel van het zenuwstelsel ervoor dat de spieren worden voorzien van zuurstof- en mineraalrijk bloed:
Je hartslag en bloeddruk gaan omhoog.
De wanden van de bloedvaten worden geprikkeld om het bloed van de spijsverteringsorganen te herverdelen naar de spieren.
De zuurstofopname van de longen wordt geoptimaliseerd.
De lever geeft meer glucose af zodat de hersenen harder kunnen werken.
De pupillen worden kleiner zodat je beter kunt zien in de verte.
De zenuwknopen van het sympathische zenuwstelsel zitten veel dichter bij de wervelkolom, het begin van de zenuw die naar elk orgaan loopt. Dit is omdat als er een bericht komt van het sympathische zenuwstelsel, het hele lichaam moet reageren. Het is een bericht in de groepschat in plaats van naar een individu.
Balans
Het ene systeem is niet beter dan het andere. Hoewel we tegenwoordig niet vaak meer hoeven weg te rennen van een tijger, kan het sympathische zenuwstelsel ons helpen optimaal te presteren tijdens een sportwedstrijd.
Het wordt problematisch als je bij dagelijkse activiteiten stress ervaart en het sympathische zenuwstelsel steeds wordt geactiveerd. Nu je weet welke processen er worden stopgezet, snap je misschien waarom langdurige stress, langdurige activatie van het sympathische zenuwstelsel, op langere termijn ziektes kan veroorzaken.
Voor een gezond lichaam hebben we een balans nodig tussen de activiteiten die het parasympathische zenuwstelsel aanstuurt, en de activiteiten die het sympathische zenuwstelsel aanstuurt.
Yoga
In onze huidige samenleving wordt ons sympathische zenuwstelsel veel geactiveerd; deadlines, files, overmatig sporten, noem maar op.
Onderzoek laat zien dat yoga er voor zorgt dat het parasympathische deel van het zenuwstelsel zijn werk kan doen. Na 60 minuten (van de 90) in een yogales, was het parasympathische zenuwstelsel al veel actiever dan aan het begin. Er werd ook een aanzienlijke afname in cortisol (stresshormoon) gemeten na de yogales.
Een ander onderzoek, waarbij yogi’s 5x per week les volgden, vergeleken met mensen die
geen yoga deden, liet zien dat bij de yogi’s het parasympathische zenuwstelsel veel actiever was dan het sympathische zenuwstelsel.
In een druk leven kan yoga dus zorgen voor een betere balans tussen de activiteiten van je sympathische en parasympathische zenuwstelsel.
Vind je dit interessant? Binnenkort komen er ook yogavideo’s online, zodat je je parasympathische zenuwstelsel kan activeren, ongeacht of je dicht bij onze studio woont of niet!
Comments